Słowo SAUNA pochodzi z języka fińskiego i oznacza ceremonię oczyszczającą ciało i duszę, oraz przywracającą poczucie harmonii. Sauna to nic innego jak kąpiel w gorącym powietrzu lub w gorącej parze na przemian z zimną kąpielą wodną. Zabieg taki stosowany systematycznie wzmacnia system odpornościowy, poprawia krążenie krwii oczyszcza organizm oraz jest niezastąpionym środkiem na poprawę samopoczucia. Kąpiel termiczna w saunie pobudza przemianę materii, oczyszcza skórę, rozluźnia i orzeźwia.
- Kąpiel w saunie nie powinna trwać dłużej niż 30-40 minut w trzech porcjach czasowych 12-15 minutowych z przerwami 6-12 minutowymi na zimną kąpiel. W komorze grzejnej sauny powinniśmy przebywać do silnego zapocenia się, które występuje po 12-15 minutach.
- W saunie należy kąpać się nago. Przed wejściem do komory grzejnej należy umyć się i wytrzeć do sucha.
- Podczas kąpieli w komorze ogrzewczej sauny należy siedzieć na ławkach lub leżeć na pryczach.
- Po wejściu do komory, należy początkowo korzystać z dolnych partii i stopniowo zajmować wyższe stopnie łaźni.
- W celu dodatkowego podrażnienia i przekrwienia skóry, można korzystać z miotełek brzozowych, którymi lekko uderzamy ciało kąpiącego się partnera.
- Po pierwszym mocnym zapoceniu się, należy wziąć zimny prysznic lub zanurzyć się w wannie, basenie lub w otwartym zbiorniku wodnym. Przed ponownym wejściem do komory cieplnej należy ponownie wytrzeć się do sucha.
- Reakcję fizjologiczną organizmu na bodźce cieplne sauny można obserwować samemu, licząc częstość tętna. Częstotliwość powyżej 130-140 uderzeń na minutę należy uważać za sygnał do przerwania kąpieli lub złagodzenia bodźców cieplnych.
- Po kąpieli należy ochłodzić ciało i doprowadzić do zatrzymania procesu pocenia.
- Po kąpieli należy odpocząć spokojnie 10-20 minut, przyjmując napoje owocowe w umiarkowanej ilości.
- Czas kąpieli w saunie należy zwiększać stopniowo.
- Z sauny należy korzystać jeden raz w tygodniu (wyjątkowo 2-3 razy), kontrolując stan zdrowia w przychodni lekarskiej.
- Sportowcy nie powinni korzystać z sauny przed zawodami.
- Miarą dobrze przeprowadzonego zabiegu kąpielowego w saunie jest stan samopoczucia w dniu następnym, który cechować powinna rześkość i gotowość do podjęcia dużych wysiłków.
- Sauny nie należy traktować jako obiektu do odchudzania, ponieważ ubytek ciężaru ciała wywołany jest po kąpieli w przeważającej mierze wskutek utraty wody i soli, które to składniki należy po kąpieli uzupełnić.
- Na jedną godzinę przed i po kąpieli w saunie należy wstrzymać się od nadmiernego spożywania płynów.
- W komorze nagrzewczej sauny nie należy namydlać się, nacierać maściami, wnosić szklanych przedmiotów itp.
- Po wyjściu po raz ostatni z sauny należy założyć szlafrok lub owinąć się ręcznikiem, odpocząć i ostudzić swoje ciało, napić się wody lub innego napoju i spokojnie poczekać, czytając sobie coś lub zająć się konwersacją. Odpoczynek powinien być przynajmniej dwa razy dłuższy niż przerwa pomiędzy kolejnymi wejściami do sauny.
- Gdy już temperatura ciała wróci do normy, możemy się ubrać nasze ubranie i jesteśmy gotowi. Przestrzegam przed zbyt szybkim zakładaniem codziennego ubrania, może to się skończyć przepoceniem go. Ciało ludzkie długo oddaje ciepło zakumulowane w saunie, więc musimy dać sobie odpowiednio dużo czasu.
Po wyjściu po raz ostatni z sauny należy założyć szlafrok lub owinąć się ręcznikiem, odpocząć i ostudzić swoje ciało, napić się wody lub innego napoju i spokojnie poczekać, czytając sobie coś lub zająć się konwersacją. Odpoczynek powinien być przynajmniej dwa razy dłuższy niż przerwa pomiędzy kolejnymi wejściami do sauny.
Gdy już temperatura ciała wróci do normy, możemy się ubrać nasze ubranie i jesteśmy gotowi. Przestrzegam przed zbyt szybkim zakładaniem codziennego ubrania, może to się skończyć przepoceniem go. Ciało ludzkie długo oddaje ciepło zakumulowane w saunie, więc musimy dać sobie odpowiednio dużo czasu.
Środowisko sauny stwarza specyficzne warunki, dzięki którym olejki zapachowe przedostają się do organizmu, tzn. dzięki wysokiej temperaturze i regulowanej wilgotności – odpowiednik inhalatora – zapach wnika drogami oddechowymi, natomiast wysoka temperatura rozszerza powierzchowne naczynia krwionośne i zwiększa potliwość, co ułatwia wnikanie olejku do wnętrza organizmu poprzez skórę. Pozytywnym skutkiem takiego wnikania olejków zapachowych do organizmu jest fakt, że korzystne ich właściwości nie są niszczone przez enzymy układu pokarmowego są silnymi koncentratami uzyskiwanymi z pachnących części roślin poprzez destylację parową, ekstrakcję, wyciskanie lub inne metody dostosowane do rodzaju rośliny.
Pochodzenie olejków pozwala zaliczyć je do grupy leków ziołowych Jednak ze względu na duże stężenie zawartych w nich substancji olejki mają znacznie silniejsze działanie od tradycyjnych mieszanek i wyciągów ziołowych. Aby uzyskać małą buteleczkę leku, trzeba poddać destylacji wiele kilogramów lub nawet ton roślin (np. 1kg olejku różanego otrzymuje się z 2 ton płatków).
Odpowiednio dobrane i zastosowane olejki eteryczne wywierają korzystny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Mogą być podstawowym środkiem leczniczym w stanach długotrwałego przygnębienia, rozdrażnienia, stresu i przemęczenia. Mogą być również stosowane jako podstawowy lub wspomagający środek w leczeniu wielu schorzeń.
Odpowiednio dobrane kolory działają pobudzająco na miejsca odpowiedzialne za odpowiednie funkcje organizmu takich jak centra energetyczne, drogi i punkty energetyczne, oraz strefy impulsów i organów.
Kolory podstawowe
CZERWONY – uaktywnia, ożywia, dynamizuje, intensyfikuje, wydobywa głęboko zablokowaną energię, pobudza uśpione, ociężałe i zredukowane procesy myślowe, wzmacnia zmysły. Kolor czerwony jest przeciwieństwem koloru niebieskiego.
NIEBIESKI – uspokaja, hamuje, koncentruje, chłodzi, gromadzi energię, doprowadza do porządku nadmiernie aktywne procesy zapalne, wycisza. Pod względem oddziaływania niebieski jest przeciwieństwem koloru czerwonego.
ŻÓŁTY – wzmacnia, tonizuje, otwiera, ożywia umysł, pobudza, ale nie denerwuje, rozszerza pole działania energii, wzmacnia słabe procesy organizmu, likwiduje odrętwienie, wzmacnia odporność nerwową. Pod względem oddziaływania żółty znajduje się dokładnie pomiędzy czerwonym i niebieskim.
ZIELONY – przywraca równowagę, odpręża, uspokaja, utrzymuje energię fizyczną i psychiczną w stanie równowagi, likwiduje napięcia i bóle, daje głęboki spokój. Pod względem oddziaływania zielony jest pośredni między niebieskim, a żółtym.
Fińska
Najbardziej rozpowszechniona jest sauna fińska, w której co pewien czas należy polewać wodą kamienie (z reguły spore złomy granitu), które ułożone są na szczycie pieca.
Każdorazowe polanie rozgrzanych kamieni wywołuje powstawanie kłębów pary rozchodzących się po całym pomieszczeniu, które na ogół ma 2-3 „kondygnacje” (półki), na których im wyżej, tym wyższa temperatura.
W fińskiej saunie piec rozgrzewa powietrze do temperatury 80-100 °C. Wilgotność w pomieszczeniu wynosi od 25% do 40%. Warto jednak zapamiętać, że sauna nie wykonana z drewna lub nie wyłożona w całości drewnem nie jest już sauną tylko łaźnią parową (rzymską).
Szwedzka
Sauna szwedzka według niektórych historyków należy do najstarszych typów sauny, poprzedziła pojawienie się typowej fińskiej sauny parowej. Lepiej jednak nie mówić o tym żadnemu Finowi, gdyż są dość drażliwi na tym punkcie. Jednak sauna ta nazywana jest również staro skandynawską, a nazwy chyba nie biorą się z powietrza. Sauna szwedzka pojawia się poza Skandynawią niezbyt często. Wchodzi się do niej dopiero wówczas, gdy temperatura sięgnie ok.100 °C, a wilgotność spadnie do nieco powyżej 10-15 %. Jest to wiec sauna wywołująca u osób nie przygotowanych odpowiednio szok termiczny.
Praktycznie wystrój nie różni się niczym od sauny fińskiej (także wykładzina drewniana), poza tym, iż palenisko na ogół jest w pomieszczeniu sąsiadującym a sama sauna ogrzewana jest raczej podgrzanym powietrzem. Czasem z sauny tego typu korzystają u nas w kraju sportowcy w ośrodkach treningowych, zwłaszcza przed zawodami w krajach o suchym i gorącym klimacie.
O ile sauna fińska uchodzi za zdrową, a nawet leczniczą, to w stosunku do sauny szwedzkiej istnieją dość poważne przeciwwskazania lekarskie to jej stosowania przez osoby chorujące na serce oraz choroby krążenia, jak również niektóre choroby skórne. Nie zaleca się jej również dzieciom w wieku przedszkolnym.
Łaźnia rzymska
Łaźnia rzymska jest już czymś odmiennym od sauny. Wywodzi się przecież z kręgu śródziemnomorskiego. Zasada działania jest bardzo podobna do sauny fińskiej. W pomieszczeniu łaźni właściwej może być instalowany piec do sauny.
Podstawowa różnica jest zauważalna w wystroju. Łaźnia rzymska wymaga także znacznie większej powierzchni oraz kubatury. Ściany łaźni rzymskiej nie są wykładane drewnem. Jako wykładziny stosuje się przede wszystkim płyty kamienne (głównie marmur, rzadziej granit lub bazalty). Można również stosować ceramiczne płytki łazienkowe. Niezbędna jest jednak znacznie większa niż w przypadku sauny dbałość o sprawny odpływ wody (ze skraplającej się pary) oraz wentylację pozwalającą na wymianę powietrza po sesji kąpielowej. Zasadą jest również – niezależnie od kabiny natryskowej – urządzenie chociażby niewielkiego basenu w bezpośrednim sąsiedztwie pomieszczenia właściwej łaźni.
Sauna na podczerwień
Jest to sauna bez pary i z niską temperaturą powietrza (40-65 °C), gdzie zamiast tradycyjnych pieców wykorzystywane są ceramiczne promienniki podczerwieni. Z systemu głębokiego wnikania ciepła do organizmu dzięki podczerwieni może korzystać każdy. O bezpieczeństwie użytkowania świadczy też to, że kabiny podczerwone emitują ciepło bardzo podobne do energii cieplnej pochodzącej ze słońca, a także tej, którą produkuje nasze ciało, spalając substancje energetyczne w celu utrzymania odpowiedniej temperatury.
Poddane działaniu promieni podczerwonych tkanki wchłaniają je, co powóduje znaczny wzrost możliwości zarówno regeneracyjnych, jak i leczniczych. Nie ma przy tym niebezpieczeństwa zbytniego napromieniowania, gdyż, kiedy zostanie osiągnięty zadowalający poziom nasycenia, reszta promieni przenika przez tkanki bez żadnych niepożądanych skutków.
Sauna na promienie podczerwone to sauna bez pary, gorącego powietrza i związanych z tym trudności w oddychaniu. Promienie podczerwone to po prostu promieniowanie cieplne, które penetruje skórę do głębokości ponad czterech centymetrów i jest z łatwością wchłaniane przez ciało. Sauna na podczerwień jest doskonałym substytutem sauny tradycyjnej. Sauny na podczerwień oczyszczają skórę i tkanki podskórne ze zbędnych toksyn, czego efektem jest jędrna, czysta i zdrowa skóra.
Działanie oczyszczające sauny na podczerwień jest podobne do sauny tradycyjnej. Idea piękna płynącego z wnętrza jest tu jak najbardziej na miejscu, gdyż to właśnie nowa, piękna i zdrowa skóra zastępuje starą, złuszczającą się skórę zatrutą toksynami. W trakcie korzystania z sauny na promienie podczerwone ciało nagrzewa się i rozszerzają się naczynia krwionośne. Skutkiem tego jest zwiększenie przepływu krwi i lepsze dotlenienie i ukrwienie tkanek. Skóra czerwienieje, co oznacza, że bogata w tlen krew dociera do miejsc, gdzie często może jej brakować. Proces ten powoduje również usunięcie z organizmu dużych ilości toksyn, które nie zalegają w głębszych warstwach skóry. Wolna od toksyn, zdrowa skóra lepiej się opala i wolniej starzeje. Najlepsze takie efekty można osiągnąć przy regularnym stosowaniu – najlepiej raz czy dwa razy w tygodniu.
Regularne wizyty w takiej saunie mają także pozytywny wpływ na zmniejszenie cellulitisu. Cellulitis to podobna do żelu substancja składająca się z tłuszczu, wody i zbędnych resztek, lokująca się w fałdach pod skórą. Sauna na podczerwień, powodując intensywne pocenie się, pozwala na pozbycie się części tych niechcianych ” śmieci” z organizmu.